ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

มีเหง้าสีขาวแข็งอยู่ใต้ดิน ลำต้นตั้งตรงสูงถึง15 – 20 เซนติเมตร มีกาบใบโอบหุ้มอยู่และริมกาบใบจะมีขน ตัวใบจะเรียวยาวประมาณ 1 – 2 เมตร กว้างประมาณ 4 – 18 มิลลิเมตร มีขนเป็นกระจุกอยู่ระหว่างรอยต่อของตัวใบและกาบใบ ดอกมีสีขาวอมเหลือง หรือเป็นสีม่วง เป็นช่อยาวประมาณ5 เซนติเมตร

สรรพคุณ

ใช้ลำต้นสดหรือแห้ง นำมาปรุงเป็นยาแก้โรคไต แก้โรคมะเร็งคอ และแก้ฝี , ดอก ใช้เป็นยาแก้ปัสสาวะแดง แก้ไอ แก้มะเร็งในลำไส้ แก้ริดสีดวงต่าง ๆ , ราก ใช้ปรุงกินเป็นยาแก้ร้อนใน แก้พิษอักเสบในกระเพาะปัสสาวะ แก้น้ำดีซ่าน ตาเหลือง และเบื่ออาหาร นอกจากนี้หญ้าคายังให้แร่ธาตุไนโตรเจน, ฟอสฟอรัส, โปแทสเซียมอย่างมาก , ทำให้ดินร่วนซุย ทำให้ออกซิเจนลงไปในดิน ได้สะดวก ทำให้ไม่แน่น , มีคุณสมบัติเช่นเดียวกับพืชตระกูลถั่วคือ ถ้าเน่าเป็นปุ๋ยแล้ว จะสามารถป้องกันเพลี้ยและแมลงต่างๆได้

ประโยชน์ทางยา

ใบรสจืด ต้มอาบแก้ลมพิษ ผื่นคัน แก้ปวดเมื่อย ปวดหลังดอกแก่รสจืด ขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะ อุจจาระเป็นเลือด แก้เลือดกำเดาไหล ห้ามเลือด โขลกพอกแผลอักเสบบวม ฝีมีหนองทั้งต้นใช้ลำต้นสดหรือแห้ง ปรุงเป็นยาแก้โรคไต แก้โรคมะเร็งคอและแก้ฝีประคำร้อยเหง้าใช้รักษาโรคเอดส์รากรสจืดเย็น ขับปัสสาวะ แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ แก้ปัสสาวะแดงขุ่นข้น บำรุงไต แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ความดันโลหิตสูง แก้บวมน้ำ เบื่ออาหาร ขับระดูขาว แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ หญ้าคา