ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ไม้ต้น สูงประมาณ 5 – 15 เมตร เปลือกต้นเรียบ เกลี้ยง สีเทาอ่อน หรือสีเทาอมน้ำตาล สีเทาอมขาว หรือสีนวล

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับ ลักษณะใบย่อยรูปไข่ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ โคนใบมน แผ่นใบเรียบสีเขียวเป็นมัน มีใบย่อยประมาณ 4 – 12 คู่ ดอก ออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ ลักษณะช่อห้อยระย้าออกตามกิ่งหรือออกตามซอกใบ ออกดอกแบบสมมาตรด้านข้าง มีกลีบดอก 5 กลีบ ปลายมน สีเหลืองสด โดยกลีบดอกบนสุดจะเรียงอยู่รอบในสุด ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ

ผล เป็นฝักกลมทรงกระบอกยาว 30 – 60 เซนติเมตร ผิวเรียบ และมีเปลือกแข็ง ภายในมีผนังแบนสีน้ำตาล กั้นเป็นห้องและมีเมล็ดห้องละ 1 เมล็ด ผลอ่อนจะมีสีเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลเข้ม หรือดำ

เมล็ด มีเนื้อหุ้มนิ่มๆ สีน้ำตาลไหม้ หรือสีดำ ลักษณะกลมมนและแบน มีรสหวาน

สรรพคุณสมุนไพรคูน

• บสด  –  รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ฝีและแผลพุพอง
• ดอก, ใบสดหรือแห้ง – เป็นยาระบาย ยาถ่าย ถ่ายพยาธิลำไส้
• เมล็ด  –  ขับพยาธิ เป็นยาระบายอ่อน

วิธีและปริมาณที่ใช้สมุนไพรคูน

• เป็นยาระบาย ยาถ่าย แก้อาการท้องผูก
  ใช้ดอกชุมเห็ดเทศสด 1-3 ช่อดอก (หรือแล้วแต่คนที่ธาตุเบาธาตุหนัก ช่อดอกใหญ่หรือเล็ก) ต้มรับประทานจิ้มกับน้ำพริก หรือ ใช้ใบสด 8-12 ใบ ล้างให้สะอาด หั่นตากแห้ง หรือปิ้งไฟให้เหลือง หั่น ใช้ต้มหรือชงน้ำดื่ม ครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว เติมเกลือเล็กน้อย ดื่มให้หมด
  หรือใช้ใบแห้งบดเป็นผง ปั้นกับน้ำผึ้งเป็นลูกกลอนขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย รับประทานครั้งละ 3 เม็ด ก่อนนอน หรือเมื่อมีอาการท้องผูก
  หรือ ใช้เมล็ด คั่วให้เหลือง ชงน้ำดื่มเป็นน้ำชา เป็นยาระบายอ่อนๆ
• เป็นยารักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน
  ใช้ใบสด 3-4 ใบย่อย ขยี้หรือตำในครกให้ละเอียด เติมเกลือเล็กน้อย หรือใช้ใบชุมเห็ดเทศกับหัวกระเทียมปริมาณเท่ากัน ผสมปูนแดงที่กินกับหมากนิดหน่อย ตำผสมกันทาบริเวณที่เป็นกลาก หรือโรคผิวหนัง โดยเอาผิวไม้ไผ่ขูดบริเวณที่เป็นกลากเบาๆ แล้วทายาวันละ 2 ครั้ง เช้าเย็นจนกว่าจะหาย หายแล้วทาต่ออีก 7 วัน
• รักษาฝีและแผลพุพอง
  ใช้ใบชุมเห็ดเทศ และก้านสด 1 กำมือ ต้มกับน้ำพอท่วมยาแล้วเคี่ยวให้เหลือ 1 ใน 3 ชะล้างบริเวณที่เป็นวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ถ้าเป็นมากให้ใช้ประมาณ 10 กำมือ ต้มอาบ สมุนไพรคูน